Politik Ekoloji, Ekolojik Yas ve Derin Ekoloji

Bu oturumda insan-doğa ilişkisinin tarihsel seyrine değinecek, bu ilişkinin ne zaman bir kopukluğa dönüştüğünü veya bir kopukluktan söz etmenin, insanın kendisini doğanın dışında konumlandırmasının gerçekten de mümkün olup olmadığını ele alacağım. Çevre felsefesinin bir disiplin olarak ortaya çıkmasının neden 1970’li yıllara rastladığına, yüzyıllar boyunca böyle bir disipline neden ihtiyaç duyulmadığına dair düşüncelerimden kısaca söz edeceğim. Çevre felsefelerinden biri olan derin ekolojinin işgal ettiği radikal konumu açıklayacağım ve bunu yaparken, onun antroposantrizm eleştirisi yoluyla yeni bir paradigma yaratmayı amaçladığını öne süreceğim. Derin ekolojinin ilkelerini ve iddialarını, “sığ ekoloji” ile karşılaştırma yoluyla açık kılmaya çalışacağım. Derin ekoloji düşüncesinin en önemli ismi sayılabilecek Arne Naess’in “ekosofi” adını verdiği yaklaşımın ne ölçüde felsefi bir duruş olduğuna dair eleştirel bir değerlendirme ihtiyacını vurgulayacağım. Toplumsal ekolojinin, insan ile doğa arasındaki ilişkiyi sömürücü olmayan bir toplumsallıkta kurma çabasının ancak derin ekolojinin önerdiği türde bir biyosantrizmi ihmal etmeksizin anlamlı olduğunu öne süreceğim. Ancak biyosantrizmin ne ölçüde gerçekleşebilir bir olanak olduğu sorusunu da gözden yitirmemeye çalışacak, bununla birlikte bir olanağa gerçekleşip gerçekleşmemesinden bağımsız olarak sahip çıkmanın ne anlama geldiğini de soracağım. Sonuçta derin ekoloji düşüncesine yönelik genel bir kavrayış ortaya koyabilmeyi umuyorum.